Wij trachten op een zo ecologische en diervriendelijke manier ons familiebedrijf te runnen en daarbinnen ervaringsgewijs onze eigen weg te zoeken. Zo staan wij achter de gedachte dat koeien graseters zijn en dit ten volle moeten kunnen benutten. Niet alleen wijzelf, onze dieren, maar ook de consument hebben hier baat bij. Die consument weet dan wat die op zijn bord krijgt, want we zijn zelf ook heel transparant over hoe het allemaal wordt geproduceerd. Momenteel werken vader en de twee zonen mee in het bedrijf. Opa helpt ook nog af en toe.

Luc en Jarno Vandepoel baten samen boerderij De Vaerendriesch uit. De broer Jente springt bij waar nodig en baat mee de hoevewinkel uit. Deze boerderij is gelegen in het Hageland, in de Velpevallei te Hoeleden. We werken als een van de weinige Vlaamse veehouders nog met het wit-blauw dubbeldoel ras. Dit ras zit al meer dan vijf gekende generaties in de familie. We hebben ooit vier Normandische koeien gekocht maar deze hebben zichzelf laten uitsterven op de boerderij door vaak stiertjes te geven.

Het bedrijf produceert melk, vlees en akkerbouwproducten. Momenteel hebben we een tweehonderdtal runderen op de boerderij. Meer dan de helft is jongvee (jongvee zijn jonge dieren die nog niet gekalfd hebben). Er worden continu ongeveer 60 koeien gemolken (dit is kleiner dan het Vlaamse gemiddelde). We hebben in 2019 de prijs schoonste boerenweide de jonge belofte gewonnen waarmee ze aantonen dat landbouw en biodiversiteit zeker hand in hand gaan. Biodiversiteit is dus een van de kernwoorden van het bedrijf.

Ondanks het feit dat het ras reeds vele generaties aanwezig is op de hoeve, is de keuze voor het dubbel-doelras heel doelbewust. Onze boerderij is voor een stuk gericht op natuurbeheer waar deze dieren uitermate geschikt voor zijn. We maaien en begrazen in het Heibos in Hoeleden. Dit is een gebied van natuurpunt. We werken al meer dan 15 jaar samen met natuurpunt. Door de samenwerking en het ras is ons bedrijf beetje bij beetje geëvolueerd naar een natuur inclusieve manier van werken. Zo wordt het jongvee vanaf een leeftijd van 9 maanden tot afkalfleeftijd bijna uitsluitend gevoed door natuur gras of niet bemest gras. Deze percelen zijn moeilijk te valoriseren door intensieve rassen, maar onze dieren kunnen er goed mee uit de voeten.

Zo eet het jongvee al 2 jaar zoveel natuurhooi als ze willen. Een ander woord dat we graag gebruiken om onze bedrijfsvoering uit te leggen is natuurlijk werken. Zo worden de kalfjes grootgebracht door pleegmoeders die soms ook mee in het natuurbeheer worden ingezet. Deze pleegmoeders zijn rustige koeien met goede moedereigenschappen die ongeveer twee kalfjes grootbrengen. Door deze manier van werken, leren de kalveren snel hun natuurlijk gedrag en heeft de boer minder werk.

Een ander onderdeel van natuurlijk werken is ook de geboorte. Door de jarenlange selectie kalft 99,7 % van de koeien natuurlijk af. Bij 10 % van de kalvingen moet geholpen worden. Meestal omdat het kalf verkeerd ligt waardoor het de koe alleen niet lukt. De focus ligt ook gedeeltelijk op het fokken van oude koeien. Door de stal is dit wel makkelijker. We hebben een potstal (een ingestrooide stal waar steeds vers stro bij gedaan wordt en een aantal keer per jaar wordt leeggemaakt) waar de koeien vrij kunnen bewegen en liggen. Door deze luxe hebben we zelden manke of zieke dieren.

Een andere focus van het bedrijf is om zoveel mogelijk gras in de dieren te krijgen. Zo gaan de koeien zo snel mogelijk de wei op en worden enkel de melkgevende dieren bijgevoederd. De melkgevende dieren worden dagelijks bijgevoederd met vers gras in het groeiseizoen, omdat de weides aan de boerderij te klein zijn.

We streven ook een maximale autonomie en diversiteit na. Zo staan er sinds kort veldbonen en spelt in het teeltplan. De spelt wordt gebruikt als krachtvoer voor de kalveren. De veldbonen worden gedorst en gemalen waardoor we zeer weinig eiwitrijk krachtvoeder aankopen. De koeien produceren de melk op 1 kg aangekocht krachtvoeder per koe per dag. Zo proberen we ons minder afhankelijk te maken van de industrie.

1/3 van de oppervlakte bij De Vaerendriesch is natuurland. Om dit land maximaal te kunnen valoriseren hebben we steeds vast gehouden aan de wit-blauwe dieren. We begrazen van mooie weides tot heide met onze runderen. We hebben tijdens de lange samenwerking veel geleerd en kunnen ondertussen de juiste dieren op de percelen zetten zodat we niet teveel in groei van de dieren moeten inboeten. Zo is er een aantal jaar geleden een stuk bos van ± 10 ha bij uit gerasterd zodat onze dieren overal kunnen lopen. Eerst stonden ze een beetje sceptisch erover maar het doet zeker niet slecht aan de runderen.

Het mooie van samen zo een gebied te beheren is om die evolutie mee te maken en het maakt u als boer ook veel slimmer. Zo begrijpen we als boer de natuurmensen beter en eigenlijk doen wij hetzelfde, de ene voor de bewust gefokte biodiversiteit door onze voorouders en de ander bij de onbewust gecreëerde biodiversiteit door onze voorouders. Hierin liggen we dus niet ver uit elkaar. Het is ook door deze samenwerking dat we zo natuurlijk kunnen werken.

Er zijn ook 4 ooien en een bok aanwezig van het lakens ras. Deze dieren worden bijna enkel ingezet in het natuurbeheer. Ze begrazen mee de heide en het vlees van de rammen wordt afgezet in de hoevewinkel.

Het wit-blauwdubbeldoel ras is al vele generaties op onze boerderij. Het Witblauw ras van België gaat terug naar een allegaartje van lokaal vee dat aan het einde van de 19de eeuw in grote delen van Hoog- en Midden-België voorkwam. Het ras is vooral bekend door het witblauwe vleesras. Dit ras is gefokt uit de dubbeldoeldieren en pas tot een ras kunnen uitgroeien wanneer de keizersnede in gebruik genomen is. Oorspronkelijk ging het dus om een dubbeldoelras dat zonder keizersnede kan kalven. Slechts een handvol kwekers waaronder wijzelf, zijn blijven vasthouden aan het kweken van dubbeldoeldieren, die dus zowel voor de productie van vlees als voor melk kunnen instaan. Niettegenstaande hun dubbele doel, is het ras nu toch met uitsterven bedreigd. Nu zijn er in België nog slechts 800 van zulke koeien onder melkcontrole.

Wij hebben steeds met dit ras gewerkt, omdat zij een zeer rustig karakter hebben. De dieren zijn ook zeer nieuwsgierig. Omdat we hier met een streekeigen dubbeldoel ras werken zijn deze dieren uitermate geschikt om zoveel mogelijk voer uit de streek te kunnen benutten. Zo kunnen we de dieren extensiever voeren en werken we al meer dan 15 jaar samen met Natuurpunt voor het beheer van het heibos.

Voor meer informatie over het Belgisch wit-blauw dubbeldoel rund, kan je de website van steunpunt levend erfgoed bezoeken.